Çocuklarda ve Ergenlerde Kaygı (Anksiyete) Bozukluğu
ÇOCUKLARDA VE ERGENLERDE KAYGI ( ANKSİYETE ) BOZUKLUĞU NEDİR ?
Kaygı; gerçek olan veya olmayan bir tehlike/tehdit algısıyla oluşan zihinsel ve bedensel olarak
yaşanan bir durumdur.
Her yaşta olduğu gibi çocuklarda ve ergenlerde de kaygı psikolojik, fiziksel ve davranışsal belirtilere
neden olmaktadır. Ancak çocuk ve ergenlerde bazı kaygı türleri daha yaygındır, bazıları ise sadece
çocukluk ve ergenlik döneminde görülür.
Çocuklarda gelişim dönemi boyunca kısa süreli ve geçici kaygılar yaşanabilir. Küçük çocuklar okula
başlarken veya anneden ilk ayrılma döneminde kaygı yaşayabilirler. Yaş ilerledikçe arkadaş
ilişkileri ve sınavlar kaygılara neden olabilir. Çoğu kısa sürer ve kendiliğinden veya ebeveyn desteği
ile yatışır.
Çocuk ve ergenlerde kaygı bozukluğu ise, kaygının günlük yaşamdaki işlevselliği etkileyecek
düzeyde yaşanması olarak tanımlanır. Süre ve sıklık da yaşam kalitesini bozan, işlevselliği etkileyen
unsurlardandır.
ÇOCUKLARDA VE ERGENLERDE YAYGIN OLARAK GÖRÜLEN KAYGI
( ANKSİYETE ) BOZUKLUKLARI NELERDİR ?
1. Yaygın Kaygı Bozukluğu: Diğer adıyla yaygın anksiyete bozukluğu; daha çok ergenlik
döneminde yaşanan bir kaygı bozukluğu olmakla birlikte daha küçük yaşlardaki çocuklarda
da görülebilmektedir. Bu kaygı türünde geniş çeşitlilikteki durumlara (aile, okul, arkadaşlar,
sınavlar vb) yönelik aşırı veya gerçekçi olmayan endişeler taşırlar. Konsantrasyon güçlüğü
ve uyku sorunları gibi belirtiler sık görülür. Sürekli huzursuzluk ve endişeli hissederler ve
gelecekle ilgili kaygı yaşayabilirler.
2. Ayrılık Kaygısı Bozukluğu: Ayrılık kaygısı / ayrılık anksiyetesi, ergenlik öncesi çocuklarda
daha yaygındır. Yine de erken ergenlik döneminde de görülebilir. Anne, baba gibi yakın aile
üyelerinden ayrılmak zorunda kaldıklarında, hatta ayrılma olasılığı durumunda bile çok
huzursuz olurlar. Aşırı endişe ve korku hissederler. Kreşe veya okula gitmekte aşırı
zorlanırlar hatta gidemezler. Bu durumlarda aşırı ağlama, ebeveyne sımsıkı yapışma,
çırpınma gibi davranışlar ortaya çıkar. Çocukta okul reddine de neden olan bir durumdur.
3. Sosyal Fobi (Sosyal Kaygı Bozukluğu): Genellikle sosyal fobi olarak bilinen sosyal kaygı
bozukluğu veya sosyal anksiyete bozukluğu, çocuklarda ve ergenlerde görülmektedir. Sosyal
etkileşimde aşırı utangaçlık, endişe hali, eleştirilme korkusu yaşar. Sosyal ortamlarda iletişim
kurması, sınıf arkadaşlarının önünde konuşması gerektiğinde ses titremesi, yüz kızarması ve
çarpıntı gibi fiziksel belirtiler yaşar ya da hiç konuşamayabilir. Sosyal ortamlardan kaçınır ve
bu durum sosyal etkileşimlerinin, aktivitelerinin kısıtlanmasına neden olur.
4. Panik Bozukluk: Çocuklarda ve ergenlerde yaşanan panik bozukluk tekrarlayan ve ani
başlayan panik ataklar ile karakterizedir. Panik atak sırasında çarpıntı, göğüs ağrısı, nefes
darlığı, titreme, kontrolü kaybetme korkusu, kendisinin ve çevresinin değişiyor olduğu algısı
gibi birçok fiziksel ve psikolojik belirti yaşanır.
5. Okul Fobisi (Okul Kaygısı Bozukluğu): Çocuklarda ve ergenlerde okul fobisi / okul
kaygısı / anksiyetesi varlığında; okula gitmekle ilgili aşırı endişe, korku hissi yaşanır.
gitmeden önce başlayan karın ağrısı, bulantı, çarpıntı, nefes darlığı gibi birçok psikolojik ve
fiziksel belirtiler yaşanabilen bir durumdur. Bazen okula gitme düşüncesi bile aşırı endişe
yaratır. Çocuklar; anneden ayrı kalmaktan, okulda olumsuz deneyimler ve sosyal zorluklar
yaşamaktan, başarısız olmaktan korkabilir.Çocuklarda ve ergenlerde kaygı bozuklukları; depresyon, içe kapanma, sosyal etkileşimden
kaçınma, kendini izole etme gibi birçok soruna neden olabilir.
Akademik başarısını, sosyal gelişimini olumsuz yönde etkileyebilir ve günlük işlevselliğini
etkiler.
Çocuğunuzda aşırı kaygı belirtileri varsa, bir çocuk ve ergen psikiyatrisi uzmanına
başvurmak gerekir.
Ayrıntılı değerlendirme sonucunda her çocuğa özgün bir tedavi planı belirlenir ve uygulanır.
Tedavide en önemli ve en sık uygulanan yöntem terapidir ve terapiyle ilerlenir.
Bazen çok şiddetli seyreden durumlarda gerekirse ilaç tedavisi ek olarak kullanılabilir.
